Yılbaşı kutlamaları ve Noel ağacının tarihi

 15 yüzyıldan beri, Hristiyanlar 25 aralık günü Noel’i kutluyorlar, bu günün yılın en uzun gecesi 22 aralık’tan hemen birkaç gün sonrasına denk gelmesi rastlantı değil elbette.

Her yıl Hristiyanlar, 25 aralık gününü İsa’nın doğuşunu simgeleyen bir bayram günü olarak kutluyorlar. Etimolojisini incelediğimizde, latince natalis (doğum) kelimesinin eski Fransızcada Noël olarak dönüşmüş halidir.

İsa’nın doğumgünü olarak kutlanmasına rağmen, aslında İsa’nın ne doğum yılı ne de doğum günü kesin bilinmemektedir. Bazı tarihçiler, İncil’de bazı detaylara dayanarak İsa’nın ilkbaharda doğmuş olabileceğini düşünüyorlar. Bu da kesin bir bilgi değil tabii.

25 aralık, dönemin papası Liberius tarafından 354 yılında Noel günü ilan edildi.

Peki neden 25 aralık?

Hristiyanlık öncesi pagan Avrupa geleneklerinde, kışın en uzun gecesi (22 aralık) ile birlikte güneşin yer yüzünü ısıtmaya başlayıp, günlerin uzamasını kutlamak için halklar 17-24 aralık arasında şölenler düzenleyip birbirlerine hediyeler veriyorlar, evlerini çam veya kestane gibi, yaprakları bütün yıl yeşil kalan ağaçların dallarıyla süslüyorlardı.

Toparlarsak, İsa’nın doğumgünü olarak Hristiyanların 4. Yüzyılda kutlamaya başladığı bu günün kökleri aslında pagan kültürlerin en uzun gecenin geride kalması ve günlerin uzaması, güneşin dönüşünü kutladıkları yeniden doğum inancına uzanıyor.

Yılın en uzun gecesi ve güneşin yeniden doğuşu

Kuzey yarımkürede günler 21 Aralık’a kadar kısalıyor ve 22 aralık yılın en uzun gecesine denk geliyor. Romalılar ve germen halkları yılın bu döneminde güneşin dönmemek üzere dünyayı terk etmesinden korkuyorlardı.

Solstice nedir?

Latince güneşin durması anlamında, solsticium kelimesinden gelen Fransızca solstice sözcüğü takvimde özel yere sahip bu günü açıklıyor.

25 aralık tarihi doğanın yeniden doğumu ve  güneşin geri dönüşünü simgeliyor.

Noel ağacı geleneği de pagan kültürlerden geliyor. Söylediğimiz gibi o dönemlerde insanlar evlerini yaşamı temsil eden ağaç dallarıyla süslüyorlardı. Kelt uygarlığında çam ağaçlarının dallarına cenneti çağrıştıran elmalar asılıyordu.

Fransa’da Noel ağacının ortaya çıkışı

11’inci yüzyıla geldiğimizde, Fransa’nın kuzeyinde, Alsace bölgesinde ilk Noel ağacına rastlıyoruz. O dönemde, elmalara artık şekerlemeler ve kurabiyeler de eşlik ediyordu dalların dekorasyonunda.

Daha sonra,kırık yumurta kabuklarının içinde yakılan kandillerle süslere aydınlatma öğesi de eklenmiş oldu.

1738 yılında, kral XV. Louis’nin eşi Marie Lesczcynska tarafından Versailles Sarayı’nda ilk Noel ağacı kuruldu.

İlerleyen yıllarda önce saray çevresinde, sonra halk arasında Noel ağacı yayıldı.  20. Yüzyılın başlarında, cam küreler ve elektrikli aydınlatma aksesuarlarıyla süsleniyordu.

Noel ağacı bugün, hem Hristiyan ülkelerde hem de olmayan ülkelerde yaygın, sokakları, meydanları, alışveriş merkezlerini, kafeleri süsleyen bir dekoratif öğe olarak kullanılıyor.

Avrupa’da yaygın bir başka gelenekse, Aralık başında kurulan ve yılbaşına kadar açık kalan, çeşitli hediyelik eşyaların, ağaç süslemelerinin ve sokak lezzetlerinin satıldığı Noel pazarları.

Herkese şimdiden mutlu yıllar!

Joyeux Noel et bonne année!

 

 

 

 

 

 

 

 

About the Author

Cevapla